Tak było. Tramwajem pod Bramą Targową (+ zdjęcia)

 fot. Tramwaj przejeżdżający pod Bramą Targową. Zdjęcie po lewej stronie - 1957 r.; zdjęcie po prawej stronie - lata przedwojenne

Marcin Mongiałło
napisz do mnie ‹
moje inne artykuły ‹

Wielu elblążan pamięta przejażdżkę tramwajem pod Bramą Targową, ale dla większości jest to dziś sytuacja wręcz nieprawdopodobna. Duży odsetek tych, którzy tego doświadczyli miło wspomina sam moment pokonania bramy, ale są i tacy, którzy zamykali w tym czasie oczy.

23 listopada 1895 roku w Elblągu uruchomiono dwie pierwsze linie tramwajowe. Stało się to w dużej mierze dzięki bardzo dynamicznemu rozwojowi Elbląga i związanym z tym potrzebom zapewnienia transportu dla tysięcy robotników, którzy dojeżdżali do pracy w stoczni Ferdinanda Schichaua z innych części miasta, przede wszystkim z dworca i jego okolicy. To właśnie działalność tego człowieka spowodowała, że nazwa Elbing była kojarzona w wielu miejscach świata. Wszystko to za sprawą Zakładów Schichaua (niem. Schichau-Werke), które były jedną z ważniejszych stoczni budujących okręty w Niemczech (szczególnie torpedowce i niszczyciele). Na dużą skalę powstawały w nich również lokomotywy. O skali działalności świadczy choćby fakt, że w 1941 r. w samym elblaskim oddziale przedsiębiorstwa (zakłady miały także filie w Gdańsku, Królewcu i Rydze) zatrudnionych było ponad 18 tysięcy pracowników. 

• 22 listopada 1895 – uruchomienie dwóch pierwszych linii tramwajowych.

- nr 1: Dworzec – Grunwaldzka – 3 Maja – 1 Maja – pl. Słowiański – Kowalska – Stary Rynek – Studzienna – przystań nad rzeką Elbląg;

- nr 2: Pl. Słowiański – Kowalska – Stary Rynek – Brama Targowa – Stoczniowa – Królewiecka – skrzyżowanie Dąbka/Teatralna.

• 22 maja 1897 – uruchomienie linii nr 3: Stary Rynek – Stoczniowa – Królewiecka – Marymoncka – Bażantarnia (przedłużenie linii nr 2 do Dworca).
• 1927 – uruchomienie linii do ul. Obrońców Pokoju i do Saperów.

Tory linii nr 2 przebiegały wzdłuż dzisiejszej ulicy Stary Rynek, biegnąc pod zabytkiem. Tramwaj jeździł tędy do roku 1945.  W czasie walk o Elbląg, na przełomie stycznia i lutego 1945 r., Brama Targowa została poważnie zniszczona, jednakże już 1 czerwca 1946 roku wznowiono ruch tramwajowy – pierwsza po wojnie linia również przebiegała pod Bramą Targową. Ostatni tramwaj przejechał tamtędy na przełomie lat 60. i 70. ubiegłego wieku. Nic dziwnego, że wielu elblążan ma w pamięci związane z tym wspomnienia. To, co dziś byłoby wielką atrakcję, niegdyś było codziennością. 

2 lipca 2012 r. na Starym Rynku, w bezpośrednim sąsiedztwie Bramy Targowej, stanął zabytkowy tramwaj – wagon typu 5N, który jeszcze w latach 90. XX wieku można było spotkać na ulicach naszego miasta. Stał w tym miejscu do końca września jako atrakcja turystyczna. Przez kilka kolejnych lat kontynuowano tę tradycję, aby  ostatecznie od niej odstąpić w 2015 roku. Od tego czasu w sezonie turystycznym zabytkowy skład jeździ na trasie: Saperów – Marymoncka. Czy to lepszy pomysł? Jakie jest Wasze zdanie?

Zobaczcie małą fotogalerię archiwalnych zdjęć i pocztówek