Swędzenie w nocy przy atopii – dlaczego nasila się po zaśnięciu i jak sobie z tym radzić?

Redakcja elblag.net
napisz do mnie ‹
moje inne artykuły ‹

Nocny świąd to jedno z najbardziej uciążliwych objawów atopowego zapalenia skóry, często zakłócające sen i pogarszające codzienne funkcjonowanie. U wielu pacjentów dolegliwości nasilają się właśnie po zaśnięciu – nieprzypadkowo. Odpowiadają za to zarówno fizjologiczne zmiany w rytmie dobowym, jak i czynniki środowiskowe, które wpływają na barierę naskórkową i reakcje zapalne skóry. Zrozumienie mechanizmów leżących u podstaw nocnego świądu to podstawa, by skutecznie go łagodzić i przywrócić komfort snu osobom z AZS.

Dlaczego świąd AZS nasila się nocą? 

Świąd towarzyszący atopowemu zapaleniu skóry (AZS) potrafi być szczególnie uciążliwy nocą, zakłócając sen i obniżając jakość życia. Istnieje kilka czynników, które przyczyniają się do tego zjawiska. 

Cykl dobowy a odczuwanie świądu

Rytm dobowy organizmu wpływa na wiele procesów fizjologicznych, w tym na odczuwanie świądu. Poziom kortyzolu, naturalnego hormonu o działaniu przeciwzapalnym, jest zazwyczaj najwyższy rano i stopniowo spada w ciągu dnia, osiągając najniższy poziom w nocy. Spadek kortyzolu może prowadzić do zwiększonej aktywności komórek zapalnych w skórze, co z kolei nasila świąd. Dodatkowo, w nocy zwiększa się przepływ krwi przez skórę, co również może przyczyniać się do odczuwania świądu.

Bariera skórna i utrata wody

W nocy, podczas snu, dochodzi do zwiększonej przeznaskórkowej utraty wody (TEWL). U osób z AZS, których bariera skórna jest uszkodzona, TEWL jest jeszcze większy, co prowadzi do przesuszenia i podrażnienia skóry. Suchej skórze towarzyszy uczucie swędzenia, które nasila się w cieple łóżka pod kołdrą. Dodatkowo, w nocy rzadziej nawadniamy organizm, co dodatkowo pogłębia problem suchej skóry.

Stres i czynniki psychologiczne

Stres emocjonalny i psychologiczny mogą znacząco wpływać na odczuwanie świądu w AZS. Nocą, kiedy jesteśmy mniej zajęci i mamy więcej czasu na rozmyślania, stresujące myśli mogą się nasilać, co prowadzi do zwiększonego odczuwania świądu. Ponadto, w nocy trudniej jest kontrolować impuls drapania, co prowadzi do błędnego koła: drapanie nasila świąd, co prowadzi do jeszcze większego drapania.

Czy spanie w chłodnym pomieszczeniu może pomóc zmniejszyć świąd w nocy?

Tak, spanie w chłodnym pomieszczeniu może pomóc w zmniejszeniu świądu nocnego. Niższa temperatura otoczenia pomaga obniżyć temperaturę skóry, co może zmniejszyć uczucie swędzenia. Dodatkowo, chłodne powietrze może pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry, zmniejszając przeznaskórkową utratę wody, która nasila świąd. Optymalna temperatura w sypialni dla osób z AZS to 18-20 stopni Celsjusza.

Skuteczne strategie radzenia sobie ze świądem nocnym – co możesz zrobić?

Radzenie sobie ze świądem nocnym w AZS wymaga kompleksowego podejścia, obejmującego zarówno zmiany w pielęgnacji skóry, jak i modyfikacje stylu życia. Istnieje wiele strategii, które mogą pomóc w łagodzeniu świądu i poprawie jakości snu. Ważne jest, aby znaleźć te, które najlepiej sprawdzają się w indywidualnym przypadku.

Domowe sposoby na złagodzenie świądu

Istnieje wiele domowych sposobów, które mogą przynieść ulgę w świądzie nocnym. Chłodne okłady na swędzące miejsca mogą pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego i złagodzeniu świądu. Można również stosować emolienty bezpośrednio przed snem, aby nawilżyć skórę i zmniejszyć TEWL. Ważne jest, aby wybierać emolienty bezzapachowe i hipoalergiczne, aby uniknąć podrażnień.

Pielęgnacja skóry atopowej przed snem

Odpowiednia pielęgnacja skóry przed snem jest bardzo ważna w walce ze świądem nocnym. Jakie działania warto podjąć?

• Krótka, letnia kąpiel (nie gorąca!) z dodatkiem emolientów może pomóc w nawilżeniu skóry.

• Po kąpieli należy delikatnie osuszyć skórę ręcznikiem, unikając pocierania.

• Następnie, w ciągu 3 minut od osuszenia, nałożyć grubą warstwę emolientu.

• Można również rozważyć stosowanie mokrych opatrunków na najbardziej swędzące miejsca.

Higiena snu i redukcja stresu

Poprawa higieny snu i redukcja stresu mogą znacząco wpłynąć na zmniejszenie świądu nocnego. Należy dbać o regularny harmonogram snu, unikać kofeiny i alkoholu przed snem oraz stworzyć relaksujące środowisko w sypialni. Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja lub głębokie oddychanie, mogą pomóc w redukcji stresu i zmniejszeniu odczuwania świądu. Warto również rozważyć konsultację z psychologiem lub terapeutą w celu nauczenia się skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem.

Czy drapanie się we śnie pogarsza AZS?

Tak, drapanie się we śnie zdecydowanie pogarsza AZS. Drapanie uszkadza barierę skórną, prowadząc do stanu zapalnego, zwiększonego ryzyka infekcji i nasilenia świądu. Tworzy się błędne koło: drapanie powoduje świąd, a świąd prowadzi do dalszego drapania. Można spróbować zakładać bawełniane rękawiczki na noc, aby zminimalizować uszkodzenia skóry podczas drapania we śnie.

Kiedy szukać pomocy medycznej? Rola telemedycyny w walce z AZS

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest chorobą przewlekłą, która wymaga regularnej kontroli i leczenia. W większości przypadków, odpowiednia pielęgnacja skóry i leczenie miejscowe wystarczają do kontrolowania objawów. Jednak w niektórych sytuacjach konieczna jest konsultacja z lekarzem. Telemedycyna odgrywa coraz większą rolę w opiece nad pacjentami z AZS, umożliwiając szybki i wygodny dostęp do specjalistycznej porady.

Konsultacja online z dermatologiem

Telemedycyna oferuje możliwość konsultacji online z dermatologiem bez konieczności wychodzenia z domu. Podczas takiej konsultacji lekarz może ocenić stan skóry na podstawie zdjęć i opisu objawów, zalecić odpowiednie leczenie i odpowiedzieć na pytania pacjenta. Konsultacje online są szczególnie przydatne w przypadku nasilenia objawów, braku poprawy po zastosowaniu leczenia dostępnego bez recepty lub wystąpienia niepokojących objawów, takich jak infekcja skóry.

Aby umówić się na konsultację dermatologiczną przez portal telemedyczny Med24, wykonaj kilka prostych kroków — cały proces odbywa się online:

1. Wejdź na stronę Med24 i wybierz specjalizację „dermatolog”.

2. Wskaż preferowany termin e-wizyty i formę kontaktu – możesz wybrać rozmowę przez czat, wideo lub telefon.

3. Zaloguj się na swoje konto lub załóż nowe, jeśli korzystasz z Med24 po raz pierwszy.

4. Opłać wizytę online – płatność odbywa się bezpiecznie, przez zintegrowany system.

5. Oczekuj na kontakt ze specjalistą – zgodnie z wybraną formą konsultacji, dermatolog skontaktuje się z Tobą o wybranej godzinie.

W trakcie wizyty możesz omówić objawy skórne, przesłać zdjęcia zmian, otrzymać e-receptę, e-skierowanie lub zalecenia dotyczące leczenia. W uzasadnionych przypadkach lekarz może także wystawić zwolnienie lekarskie (L4 online). To wygodne rozwiązanie, zwłaszcza jeśli potrzebujesz szybkiej porady lub kontynuacji terapii AZS.

Telemedycyna w monitoringu leczenia AZS

Telemedycyna może być również wykorzystywana do monitorowania postępów leczenia AZS. Pacjenci mogą regularnie przesyłać zdjęcia skóry i opisy objawów, co pozwala lekarzowi na bieżąco oceniać skuteczność leczenia i wprowadzać ewentualne modyfikacje. Taki zdalny monitoring może poprawić przestrzeganie zaleceń lekarskich i zwiększyć skuteczność terapii. Regularne konsultacje (nawet online) pozwalają na szybkie reagowanie na zmiany w stanie skóry.

Kiedy konieczna jest pilna interwencja lekarska?

W niektórych sytuacjach konieczna jest pilna interwencja lekarska. Należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem w przypadku:

• Nagłego nasilenia objawów AZS

• Wystąpienia objawów infekcji skóry (np. ropne pęcherzyki, gorączka)

• Brak poprawy po zastosowaniu leczenia zaleconego przez lekarza

• Podejrzenia alergii kontaktowej

W sytuacjach nagłych można skorzystać z teleporady lekarskiej, która umożliwia szybką konsultację z lekarzem i uzyskanie wstępnej diagnozy oraz zaleceń.

Czy telemedycyna może zastąpić wizyty stacjonarne w leczeniu AZS?

Telemedycyna jest cennym narzędziem w leczeniu AZS i może być skutecznym uzupełnieniem tradycyjnych wizyt stacjonarnych. Jednak w niektórych przypadkach, szczególnie w sytuacjach nagłych lub gdy konieczne jest przeprowadzenie bardziej szczegółowych badań, wizyta stacjonarna może być niezbędna. Telemedycyna jest szczególnie przydatna w monitoringu leczenia, konsultacjach dotyczących pielęgnacji skóry oraz w przypadkach, gdy dostęp do dermatologa jest utrudniony.