Obchody 100-lecia utworzenia 16. Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej

 fot. Marcin Mongiałło (archiwum Elblag.net)

Marcin Mongiałło
napisz do mnie ‹
moje inne artykuły ‹

W Bartoszycach mają miejsce obchody 100-lecia utworzenia 16. Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka. 

Z tej okazji 13 września 2019 r. w Bartoszyckim Domu Kultury odbyła się okolicznościowa konferencja naukowa, a wieczorem tego samego dnia na placu Bohaterów Westerplatte w Baroszycach miał miejsce uroczysty capstrzyk.

Zdjęcia z uroczystego capstrzyku z okazji z okazji 100-lecia utworzenia 16 PDZ

14 września w kościele pw. św. Jana Ewangelisty i Matki Boskiej Częstochowskiej przy placu Wolności  w Bartoszycach zostanie odprawiona msza święta w intencji 16 PDZ (godz. 9.00), a o godz. 10.30 odbędzie się przemarsz oddziałów ulicami miasta na plac Bohaterów Westerplatte, gdzie o godz. 11.30 rozpocznie się uroczysty apel. O godz. 13.00 na placu Bohaterów Westerplatte oraz Stadionie Miejskim im. Kazimierza Górskiego rozpocznie sie piknik militarny połączony z pokazem sprzętu i uzbrojenia oraz prezentacja stoisk jednostek PDZ. Przewidziano moc atrakcji, m.in. występy wojskowych zespołów estradowych oraz poczęstunek wojskową grochówką.

16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana stacjonowała w Elblągu od 1949 do 24 października2017 roku. 

Jak informowała w październiku 2017 r. Polska Zbrojna:

Relokacja dowództwa 16 Dywizji związana jest z utworzeniem w lipcu (...) w Elblągu dowództwa Wielonarodowej Dywizji Północny Wschód. To jedna z ważniejszych jednostek Sojuszu, której zadaniem jest koordynowanie działań batalionowych grup bojowych rozlokowanych na wschodniej flance NATO: w Estonii, na Łotwie, Litwie i w Polsce. W Elblągu służą żołnierze z m.in. Czech, Węgier i USA. Docelowo dowództwo ma liczyć około 300 żołnierzy z 14 państw. Pełną gotowość operacyjną natowska jednostka ma osiągnąć w grudniu 2018 roku. Sztaby dowództw nie powinny działać w jednym miejscu, dlatego 16 Dywizja musi zmienić miejsce stacjonowania.

Historia i tradycje oręża 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej sięgają początku XX wieku i wiążą się z tworzeniem w latach 1919 – 1946 regularnych jednostek armii powstania wielkopolskiego. Duży napływ ochotników z Pomorza i Kaszub do formowanej 4 Dywizji Strzelców Wielkopolskich spowodował, że 16 sierpnia 1919 roku, dywizja otrzymała nazwę Dywizji Strzelców Pomorskich. Jej pierwszym dowódcą mianowano płk Stanisława Wilhelma Skrzyńskiego. Pierwszym pułkiem wchodzącym w skład dywizji był Toruński Pułk Strzelców, w dalszej kolejności powstawały pułki strzelców: Grudziądzki, Starogardzki i Kaszubski. Brak wykwalifikowanej kadry artyleryjskiej opóźnił proces tworzenia pododdziałów artylerii dywizyjnej. 

24 października 1919 roku Józef Piłsudski przejął dowodzenie Kaszubskim Pułkiem Strzelców. W dniu 6 marca 1920r. DSP otrzymala numer 216 i nazwę 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty. Wszystkim pododdziałom dywizji nadano numer 16. Formowanie dywizji odbywało się w Poznaniu, Inowrocławiu, Modlinie, Włocławku, Głownie i Toruniu.

W lipcu 1945 sformowano 16 Dywizję Piechoty, dyslokując dowództwo w Gdańsku-Wrzeszczu. Od 1945 dywizja przechodziła różne etapy reorganizacji, zmiany nazw i dyslokacji. W 1947 nadano jej wyróżniającą nazwę "Kaszubska".

W 1949 16 Kaszubska Dywizja Piechoty została przeformowana na 16 Kaszubską Dywizję Pancerną i przeniesiona do Elbląga, Braniewa, Malborka i Tczewa. W 1952 przeformowano ją z kolei na 16 Kaszubską Dywizję Zmechanizowaną, a w 1955 – ponownie na 16 Kaszubską Dywizję Pancerną.

W 1990 roku 16 Kaszubska Dywizja Pancerna został przeformowana w 16 Kaszubską Dywizję Zmechanizowaną. Od stycznia 1992 weszła w podporządkowanie Warszawskiego Okręgu Wojskowego. 12 września 1991 roku decyzją MON dywizja została pozbawiona nazwy wyróżniającej "Kaszubska".

Struktura organizacyjna w 1991 roku przedstawiała się następująco:

• Dowództwo 16 Kaszubskiej Dywizji Zmechanizowanej w Elblągu
• 55 Pułk Zmechanizowany – Braniewo
• 64 Pomorski Pułk Zmechanizowany – Braniewo
• 100 Pułk Zmechanizowany – Elbląg
• 16 Morąski Pułk Artylerii Przeciwpancernej im. gen. Krzysztofa Arciszewskiego – Morąg
• 18 Pomorski Batalion Rozpoznawczy – Elbląg

14 listopada 1992 dywizja otrzymała nazwę wyróżniającą "Pomorska" i imię Króla Kazimierza Jagiellończyka oraz przyjęła dziedzictwo tradycji:

• 4 Dywizji Strzelców Wielkopolskich (1919)
• Pomorskiej Dywizji Strzelców (1919-1920)
• 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty (1920-1939)
• 16 Pomorskiej Brygady Piechoty (1944-1947)

Informacje dotyczące historii 16 PDZ na podstawie tekstu mjr Zbigniewa Tuszyńskiego oraz biogramu Dywizji znajdującego się na Wikipedii.