› OGŁOSZENIA
› FIRMY
› ARTYKUŁY
A1 _ MAZURY DUZY

Na Powązkach pogrzeb ostatniego cichociemnego, który mieszkał w Elblągu

› bieżące ponad rok temu    17.09.2019
Grażyna Wosińska
komentarzy 0 ocen 1 / 100%
A A A
Stefan Skrzyszowski / protokół wykonania kary śmierciStefan Skrzyszowski / protokół wykonania kary śmierci fot. archiwum IPN

Elblążanin Stefan Skrzyszowski 15 maja 1953 roku zginął od strzału w tył głowy w więzieniu mokotowskim. Komuniści nie tylko odebrali Bohaterowi życie, ale zatarli ślady zbrodni i skazali na niepamięć. Nie udało się, szczątki Stefana Skrzyszowskiego odnalazł zespół IPN na terenie kwatery „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w 2013 roku. Jego syn Janusz Salmonowicz 9 czerwca 2016 roku odebrał notę identyfikacyjną. W niedzielę (22.09) na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach odbędzie się pogrzeb Stefana Skrzyszowskiego z  wojskową asystą honorową. 

Stefan Skrzyszowski pochodził ze  Złoczowa (obecnie w obwodzie lwowskim). Pod koniec wojny prawdopodobnie wstąpił do Armii Krajowej. W sierpniu 1944 rok chociaż nie był w wieku poborowym (miał 33 lata) na ochotnika zgłosił się do Wojska Polskiego. W lutym 1945 r. zdezerterował, najprawdopodobniej zagrożony aresztowaniem za swoją działalność antykomunistyczną. Ukrywał się najpierw pod nazwiskiem Kruk, a potem Janusz Patera. Pracował  m.in. jako szofer w elbląskiej „Blaszance”, dziś mieści się tam Wyższe Seminarium Duchowne. Współpracownicy zapamiętali go z bezkompromisowej postawy i odwagi.

Mój ojciec opowiadał o nim: mądry i odważny człowiek. Gdy było wiadomo, że nie żyje. Mój tata krzyczał: „bandyci zamordowali go”

- wspomina córka Ignacego Maślińskiego, b. pracownika „Blaszanki”.

Stefan Skrzyszowski za pośrednictwem brata Mariana wstąpił do Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, nie wiedział, że stał się członkiem organizacji sterowanej przez bezpiekę. Przełożony, a naprawdę ubek Henryk Wendrowski, podający się za członka WiN, spowodował, że Stefan Skrzyszowski w 1951 roku  przeszedł kurs cichociemnego w Delegaturze Zagranicznej WiN w  Niemczech Zachodnich. W listopadzie 1952 r. razem z Dionizym Sosnowskim  z samolotu zostali zrzuceni na spadochronach na teren województwa koszalińskiego. Nieświadomi prowokacji, sporządzali raporty z przeprowadzonych kursów i szkoleń. Obaj zostali aresztowani 6 grudnia 1952 r. i w pokazowym procesie skazani na śmierć.

Zachowała się Polska Kronika Filmowa z fragmentem procesu. http://www.repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/7422

Zamordowani 15 maja 1953 roku w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Stefana Skrzyszowskiego zabił go Aleksander Drej, a wyrok wydał ppłk Mieczysław Widaj. Komuniści nie tylko odebrali Bohaterowi życie, ale zatarli ślady zbrodni i skazali na niepamięć. Nie udało się, zespół IPN na terenie kwatery „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach odnalazł szczątki Stefana Skrzyszowskiego w 2013 roku. Jego syn Janusz Salmonowicz 9 czerwca 2016 roku odebrał notę identyfikacyjną, a w niedzielę (22.09) na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach weźmie udział w pogrzebie z  wojskową asystą honorową. 

To dla mnie wielka ulga. Wiele lat nie wiedziałem, gdzie ojciec jest pochowany. Dopiero trzy lata temu dowiedziałem się w jakim miejscu. Teraz będę uczestniczył w pogrzebie

- powiedział Elbląg.Net Janusz Salmonowicz.   

Uroczystości pogrzebowe rozpoczną się w Katedrze Polowej Wojska Polskiego wystawieniem trumien przed prezbiterium. Na „Łączce” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie oprócz Stefana Skrzyszowskiego pochowanych będzie 21 bohaterów walczących o wolną Polskę, zamordowanych przez władze komunistyczne w mokotowskim więzieniu. 

Program uroczystości:
Katedra Polowa Wojska Polskiego, ul. Długa 13
12.30 - Wystawienie trumien przed prezbiterium
12.40 - 12.50 - Przybycie gości i delegacji, wystawienie wieńców, wprowadzenie pocztów sztandarowych
13.00 - Wprowadzenie pocztu sztandarowego Wojska Polskiego
13.00 - Msza Święta
13.45 - Wyprowadzenie pocztu sztandarowego Wojska Polskiego i pozostałych pocztów sztandarowych
14.00 - 14.30 - Przejazd karawanów z asystą na Cmentarz Wojskowy na Powązkach
Cmentarz Wojskowy na Powązkach, ul. Powązkowska 43/45
14.30 - Wystawienie wojskowej asysty honorowej i orkiestry wojskowej
15.00 - 15.15 - Przybycie uczestników uroczystości
- zgromadzenie na placu przed domem przedpogrzebowym
- utworzenie konduktu pogrzebowego
- przejście konduktu pogrzebowego do Panteonu – Mauzoleum Żołnierzy Wyklętych-Niezłomnych
15.30 - Rozpoczęcie II części uroczystości pogrzebowych
- odegranie Hymnu Państwowego, wystąpienia przedstawicieli władz i instytucji
- ceremonia złożenia trumien w Panteonie – Mauzoleum Żołnierzy Wyklętych-Niezłomnych
16.20 - Apel pamięci, salwa honorowa
16.30 - Składanie wieńców przez delegacje
17.00 - Odprowadzenie wojskowej asysty honorowej, zakończenie uroczystości.

dodaj zdjęcia Masz swoje autorskie zdjęcia? Dodaj je do naszego tekstu.

Jak się czujesz po przeczytaniu tego artykułu ? Głosów: 4

  • 0
    ZADOWOLONY
  • 0
    ZASKOCZONY
  • 2
    POINFORMOWANY
  • 0
    OBOJĘTNY
  • 1
    SMUTNY
  • 0
    WKURZONY
  • 1
    BRAK SŁÓW
Komentarze (0)

Multiplatforma internetowa elblag.net nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy. Wpisy niezwiązane z tematem, wulgarne, obraźliwe, naruszające prawo będą usuwane (regulamin).

dodaj komentarzbądź pierwszy!
Warmia i Mazury regionem zjednoczonej Europy Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007-2013.