75 rocznica „Sprawy Elbląskiej”

 fot. UM Elblag

Redakcja elblag.net
napisz do mnie ‹
moje inne artykuły ‹

Pod obeliskiem przy Skwerze Ofiar Sprawy Elbląskiej elblążanie uczcili pamięć elbląskich ofiar stalinowskich prześladowań. W uroczystości uczestniczył wiceprezydent Piotr Kowal.

- 75 lat temu, w nocy z 16 na 17 lipca 1949 roku w hali turbinowej nr 20 Zakładów Mechanicznych im. Gen. Świerczewskiego w Elblągu wybuchł pożar. Komunistyczne władze, pod pretekstem zbadania jego przyczyn, rozpoczęły przeprowadzanie brutalnych przesłuchań, represji, stronniczych procesów sądowych i kar więzienia. Boleśnie doświadczyli ich przybyli do Elbląga z kraju i z zagranicy Polacy. Cała akcja propagandowa, sądowa i prześladowcza zyskała miano „Sprawy Elbląskiej”. Pod zarzutem „dywersyjnego imperialistycznego sabotażu” Urząd Bezpieczeństwa aresztował ponad 100 osób, z których część nie miała żadnych związków z Zamechem. Około 1000 mieszkańców w różny sposób prześladowano. Napiętnowano także polskich reemigrantów z Francji, którzy przybywali do Elbląga w latach 1945-1949. Dla komunistów kierunek, z którego przybywali – Francja, zachód – był podejrzany. Francuz Jean Bastard oraz reemigranci Andrzej Skrzesiński i Alojzy Banasiewicz zostali skazani na karę śmierci w procesie głównym. Wyroków jednak nie wykonano. Z kolei Stefan Czyż miał spędzić w więzieniu resztę życia. Na wiele lat więzienia skazano również innych pracowników Zamechu: Bolesława Jagodzińskiego, Edwarda Dawidowicza, Józefa Olejniczka, Bolesława Bubulisa i Adama Basistę. Wszystkich uniewinniono dopiero w 1956 r. Dziś pragniemy oddać hołd wszystkim ofiarom tych tragicznych wydarzeń - niewinnym robotnikom, inżynierom i ich rodzinom. Nasza elbląska społeczność jest winna pamięć o tamtych wydarzeniach. Tym bardziej dziękuję wszystkim, którzy dziś zebrali się w tym miejscu, aby pochylić się z zadumą nad trudnym losem elblążan końca lat czterdziestych XX wieku – mówił wiceprezydent Piotr Kowal.

Po przemówieniach wiązanki kwiatów pod obeliskiem złożyli m.in. przedstawiciele parlamentarzystów, samorządowych, przedstawiciele służb mundurowych i środowiska kombatanckie.